Evropska komisija (organ Evropskoj Unije) v godu 2011 soglasila s projektom novogo naučnogo centra v selu Dolní Břežany nedaleko od Pragy. Od lěta 2015 tamo stoji najsilnějši laser tipa ELI na světu. (Podobne laserove instrumenty imajut toliko 100× menšu silu.) Tutoj centr, jegože investicijna cěna jest priblizno 300 milionov Euro, jest naučny kompleks světovogo značenja.
Češsky centr ELI jest čestju novogo naučno-izslědovateljnogo kompleksa Evropskoj Unije, ktory sostoji iz trěh centrov: Čehija, Madjarska i Rumunija.
Laser tipa ELI (Extreme Light Infrastructure = ekstremna světlna infrastruktura) rabotaje s pomočju relativističnoj fiziky i produkuje vysokoenergetične luče, ktoryh vrěmenna dolžina jest mnogo kratka. ELI laser može napriměr izstrěliti energetičnu luču, ktora jest dolga i široka samo jednu stotinu milimetra. Gustota energije v takom kratkom vrěmeni takoj světlnoj strěly jest podobna silě 200 standardnyh nuklearnyh elektrostancij (jest to množstvo energije 10²⁵ W/cm²), ale ELI laser može tuto energiju koncentrovati v mnogo kratkom vrěmeni i malom prostranstvu.
Světlne luče iz laserov tipa ELI imajut specijalne fizikalne svojstva praktično koristime do mediciny (napr. lěčenje raka ili točna diagnostika), diagnostiky materijalov, testovanjah novyh materijalov, eksperimentah na nevtralizaciju nuklearnogo odpada, eksperimentah s molekulami novyh lěkov i preparatov ili testovanjah novyh materialov do elektroniky.
Smysl naučnogo centra jest takože vysoko teoretičny. Naučniki budut mogti s pomočju ELI napr. rěšiti problemy termonuklearnoj fuzije i simulovati dějanja elementarnyh čestic bliz horizonta črnoj diry ili dějanja materije v vrěmeni mladogo vsejmira.
QR-kod članka